Zelfzorg is zo belangrijk omdat we zelf op elk moment preventieve actie kunnen ondernemen. Als we goed en intensief met onszelf, onze gedachten, gevoelens, fantasieën, verlangens en bepaalde reacties hebben omgegaan, kunnen we de oorzaak en gevolgen eerder herkennen en er adequaat en vroeg op reageren. Zich bewust zijn van uw symptomen en mentale aandoeningen is actieve zelfhulp. Wanneer mensen experts worden in hun eigen ziekte, zijn ze minder overgeleverd aan hun ziekte en weten ze wat belangrijk is voor zichzelf.
Wanneer mensen met een diagnose en ziekte te maken krijgen, is dit een essentiële voorwaarde om zich competent te voelen en zichzelf te kunnen helpen. De educatie van patiënten over de aandoening wordt psychoeducatie genoemd en is een belangrijk onderdeel van de behandeling van mentale aandoening. Er zijn verschillende manieren om dit te bereiken:
Zodra er sprake is van een matige tot ernstige psychische aandoening, is naast deze methoden altijd professionele hulp nodig. Deze aanbiedingen zijn bedoeld als ondersteuning en dienen als eerste stappen of als bijbehorend hulp.
Het gebruik van boeken, dvd’s, audioboeken, computerprogramma’s die de lezer/luisteraar bij de hand neemt wordt bibiotherapy genoemd. Bibliotherapie wordt gebruikt om de kloof te overbruggen tot het begin van de therapie, als voorbereiding op de therapie en in de eerste fase van de therapie.
Bibliotherapie heeft als doelstellingen:
Vandaag de dag is het internet natuurlijk een belangrijke bron van informatie. Een voordeel is dat u vaak direct contact kunt opnemen met experts en vragen kunt stellen. Internet is ook nuttig voor de huidige adressen van professionals, etc. Een nadeel is dat niemand de juistheid van de inhoud kan controleren, en vaak onbekende sponsors, zoals de farmaceutische industrie, de inhoud kunnen beïnvloeden.
Voor veel aandoeningen zijn e-gezondheidsdiensten nu ook beschikbaar op internet als interventieoptie. Dit zijn zelfhulpprogramma’s waarin de individuele therapeutische sessies plaatsvinden voor een computer thuis of met een smartphone en tablet terwijl u onderweg bent. Dit is vooral gebaseerd op een cognitieve gedragstherapieaanpak. De focus ligt op informatie over de (mentale) ziekte. Gebruikers wordt gevraagd om verschillende oefeningen uit te voeren die hen leren hoe ze hun gedachten en gedrag kunnen veranderen om hun symptomen te verminderen en te beheersen. In tegenstelling tot boeken of andere handleidingen is er interactie. Dit gebeurt door middel van een virtuele gesprekspartner en ’therapeut’ die zich variabel en individueel aan de betrokken persoon kan aanpassen, vragen kan beantwoorden en rekening kan houden met de capaciteiten en behoeften van de betrokken persoon.
Zelfhulpgroepen beoogt de uitwisseling van informatie en ervaring, praktische en emotionele steun en motivatie. De mensen komen regelmatig bijeen, en soms kunnen ook familieleden deelnemen. Ze worden nu erkend en financieel ondersteund door zorgverzekeraars als aanvulling op en steun voor de behandeling. Dergelijke groepen zijn ook te vinden op het internet.
Kunsttherapie behoort tot de creatieve therapieën. Het is gebaseerd op de wetenschap dat het creëren van beelden en andere artistieke activiteiten een helend effect kan hebben. Het doel is niet om kunstwerken te creëren, maar om toegang te krijgen tot iemands innerlijke wereld. Het omvat creatieve methoden, drama en muziek naast artistiek ontwerp.