Les 2 Mentale gezondheid en kwetsbare groepen

Het iHere-project richt zich specifiek op kwetsbare groepen in de samenleving in Europa. Hiervoor willen we een aantal van deze groepen en hun risicofactoren in termen van mentale gezondheid nader bekijken. Er moet op gewezen worden dat mensen met mentale ziekten al als zodanig onder de kwetsbare groepen kunnen worden gerekend.

Het aantal kinderen en adolescenten dat in Europa wordt getroffen door psychische aandoeningen is alarmerend hoog.

Omdat veel mentale gezondheidsproblemen zich in de kindertijd manifesteren, is het vooral van cruciaal belang om in een vroeg stadium, indien nodig, passende hulp te zoeken.

Source: Mental health: Children failed at vulnerable point – BBC News

Source Graphic: Mental Health Care, Children and Behavioral Health Integration | CDC

Bijna 1 op de 5 kinderen lijdt aan een mentale, emotionele of gedragsstoornis, zoals angst, depressie, aandacht tekort of hyperactiviteitsstoornis (ADHD). Kinderen en adolescenten met een verminderde mentale gezondheid hebben baat bij een vroegtijdige diagnose en behandeling.

Er zijn beroepsbeoefenaars die gespecialiseerd zijn in de mentale gezondheid van kinderen, zoals:

  • Psychiaters voor kinderen en adolescenten
  • Kinderpsychologen
  • Gedragstherapeuten

Mentale aandoeningen zijn een belangrijke oorzaak van gezondheidsgerelateerde problemen bij kinderen en jongeren en kunnen negatieve en langdurige effecten hebben

Source: Mental health of children in London (publishing.service.gov.uk)

Mental health of children in London (publishing.service.gov.uk)

In het algemeen hebben we het over ouderen vanaf 65 jaar. In onze samenleving is er een trend dat de oudere bevolking toeneemt als gevolg van een langere levensverwachting.

Voor een beter begrip van ouderen willen we wijzen op wat voor hen in deze levensfase belangrijk is:

  • Een vervolledigd leven
  • Zorgplanning
  • Waardigheid
  • Vroegtijdige interventie
  • Holistisch
  • Hoop
  • Multidisciplinair
  • Persoonlijk gecentreerd
  • Focus op herstel
  • Veerkracht
  • Respect

Veel ouderen leven alleen. De resultaten van een onderzoek tonen aan dat meer dan 1 op de 4 alleen levende ouderen aan een mentale ziekte lijdt (26.2%). Oudere mensen die niet alleen wonen, worden daarentegen slechts in 1 op de 5 gevallen (22.7%) door mentale gezondheidsproblemen getroffen.

Mentale gezondheidsproblemen onder oudere mensen kunnen vaak eenvoudig worden verminderd door factoren als eenzaamheid en sociaal isolement tegen te gaan.

Dit kan bijvoorbeeld worden verminderd door sociale ontmoetingsplaatsen of zelfs door regelmatige sociale contacten (familiebezoeken, telefoongesprekken, zorgdiensten, hobby’s, etc.).

Mentale stoornissen veranderen en manifesteren zich met de leeftijd, vooral als ze onbehandeld blijven. Daarom kan mentale ziekte op oudere leeftijd zeer schadelijk zijn, vooral omdat het vaak kan worden verergerd door andere (fysieke) gezondheidsproblemen, zoals dementie. Bovendien is het waarschijnlijker dat mensen met een mentale  ziekte nog een bijkomende ernstige ziekte hebben, zoals hart- en vaatziekten. Het voorkomen en de ernst van mentale gezondheidsproblemen, vooral wanneer drugs- en alcoholproblemen ook aanwezig zijn, zullen waarschijnlijk worden verergerd bij mensen met onderliggende aandoeningen zoals lichamelijke handicaps, hersenletsel, degeneratieve neurologische aandoeningen of leeftijd gerelateerde cognitieve invaliditeit. Mensen met bestaande mentale gezondheidsproblemen die een terminale ziekte hebben en zorg aan het einde van hun leven nodig hebben, kunnen tot de minst vertegenwoordigde en minder begunstigde bevolkingsgroepen in onze samenleving behoren.

Ziekenhuizen hebben vaak moeite met het bieden van multidisciplinaire zorg, een uitgebreide beoordeling, de juiste zorgplanning en de daaropvolgende bewaking en zorg. De grootste uitdaging hierbij is de multidisciplinaire samenwerking, omdat er vaak slechts op één terrein wordt gefocust.

Migranten en vluchtelingen kunnen worden blootgesteld aan verschillende stressfactoren die hun mentale gezondheid en welzijn beïnvloeden voor en tijdens hun vlucht, evenals tijdens hun vestiging en integratie. De prevalentie van veelvoorkomende psychische aandoeningen zoals depressie, angst en post-traumatische stressstoornis (PTSD) is bij migranten die worden blootgesteld aan ongunstige omstandigheden en vluchtelingen hoger dan bij de ontvangende bevolking. Veel migranten en vluchtelingen hebben geen toegang tot mentale gezondheidszorg of ondervinden obstakels om toegang tot deze diensten te krijgen. Ze worden ook geconfronteerd met discontinuïteit van de zorg.

Factoren die een negatieve invloed hebben op de mentale gezondheid en het welzijn van migrantenkinderen en vluchtelingenkinderen zijn onder andere sociaaleconomisch problemen, discriminatie, racisme, een lage gezinscohesie en frequente schoolwisselingen. Kinderen die gescheiden zijn van hun ouders lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van depressie, angst, zelfmoordgedachten, gedragsstoornissen en problemen met drugsmisbruik.

Veel immigranten en vluchtelingen lijden aan stress (bijv. gevoelens van angst en verdriet, hopeloosheid, slaapstoornissen, vermoeidheid, prikkelbaarheid, woede, en/of pijn). Voor de meeste mensen verbeteren deze reacties in de loop der tijd.

https://twitter.com/whoafro/status/1075012798999158784?lang=ar-x-fm

Migranten en vluchtelingen hebben vaak te maken met verschillende problemen en stressfactoren die zich in verschillende stadia van het migratieproces kunnen voordoen:

  • Pre-migratie: Gebrek aan levensonderhoud en onderwijs- en ontwikkelingsmogelijkheden, gewapend conflict, geweld, armoede en/of vervolging.
  • Migratie en transit: Moeilijke en levensbedreigende omstandigheden, waaronder geweld en detentie, en het gebrek aan toegang tot diensten om in de basisbehoeften te voorzien.
  • Post-migratie: Obstakels voor toegang tot gezondheidszorg en andere diensten om te voldoen aan de basisbehoeften, evenals slechte levensomstandigheden, scheiding van familieleden en ondersteuningsnetwerken, mogelijke onzekerheid over werkvergunningen en rechtspositie (asielaanvraag), en in sommige gevallen immigratiedetentie.
  • Integratie en schikking: Slechte leef- of werkomstandigheden, werkloosheid, assimilatieproblemen, uitdagingen die verband houden met culturele, religieuze en genderidentiteiten, problemen bij het verkrijgen van rechten, veranderend beleid in gastlanden, racisme en uitsluiting, spanningen tussen gastbevolking en migranten en vluchtelingen, sociaal isolement en mogelijke deportatie.

Waarom moeten we onderscheid maken tussen geslachten in de mentale gezondheid? Om dit te beantwoorden moeten we kijken naar verschillende biologische, socioculturele en gedragsverschillen die van invloed zijn op mentale stoornissen.

  • Biologische invloeden: Het is bekend dat vrouwelijke hormoonfluctuaties een rol spelen in stemming en depressie. Vrouwen produceren bijvoorbeeld minder serotonine voor de stemmingsstabilisator en breken deze langzamer af dan mannen, wat de reden kan zijn voor hogere depressiepercentages.
  • Sociaal-culturele invloeden: Ondanks de vooruitgang op het gebied van gendergelijkheid staan vrouwen nog steeds voor uitdagingen als het gaat om sociaaleconomische macht, status, positie en afhankelijkheid, die kunnen bijdragen aan depressie en andere aandoeningen.
  • Gedragsinvloeden: Vrouwen worden verondersteld sneller mentale stoornissen te melden, en artsen zullen eerder vrouwen met depressie diagnosticeren en ze medicamenteus behandelen. Vrouwen zijn echter soms bang om fysiek geweld en misbruik te melden.

Source Picture: Mental Health Resources for Women – All IN for Health

Aan welke mentale gezondheidsproblemen zullen vrouwen het meest waarschijnlijk lijden?

Hoewel mannen eerder zullen lijden aan schizofrenie, antisociale persoonlijkheidsstoornissen en alcoholisme, komen sommige mentale ziekten vaker voor bij vrouwen, waaronder:

  • Depressie: Vrouwen worden tweemaal zoveel getroffen door depressie als mannen (12% van de vrouwen versus 6% van de mannen).
  • Angst en specifieke fobieën: Hoewel mannen en vrouwen evenzeer worden getroffen door mentale ziekten zoals obsessieve dwangstoornissen en sociale fobieën, hebben vrouwen twee keer zo veel meer kans op paniekstoornissen, algemene angst, en specifieke fobieën.
  • Post-traumatisch stress syndroom (PTSD): Vrouwen zullen na een traumatische gebeurtenis tweemaal zo snel PTSS ontwikkelen.
  • Zelfmoordpogingen: Zelfs wanneer mannen en vrouwen een gemeenschappelijke diagnose voor mentale gezondheid delen, kunnen de symptomen, en dus de behandeling, drastisch anders zijn.
  • Eetstoornissen: Vrouwen nemen minstens 85 procent van alle gevallen van anorexia en boulimia voor hun rekening en 65 procent van de gevallen van binge-eetstoornissen.

Let’s talk about the Mental Health issues faced by the Women of today – iThrive Counselling

Net als bij ouderen is er een groot tekort aan adequate hulp voor mensen met een handicap. Dit is vooral omdat de focus vaak ligt op fysieke symptomen en niet op geestelijke gezondheid. Het is echter belangrijk om de gezondheid van een persoon als geheel in overweging te nemen.

Uit een recent onderzoek is gebleken dat volwassenen met een handicap meer mentale gezondheidsproblemen melden dan mensen zonder een handicap. In 2018 hadden naar schatting 17.4 miljoen (32.9%) volwassenen met een handicap te maken met frequente mentale gezondheidsproblemen. Mentale problemen worden geassocieerd met slecht gezondheidsgedrag, een verhoogd gebruik van de gezondheidszorg, psychische aandoeningen, chronische ziekten, en beperkingen in het dagelijks leven.

https://www.cdc.gov/ncbddd/disabilityandhealth/features/mental-health-for-all.html